Gdzie szukać oszczędności w przedsiębiorstwie?

Poszukiwanie odpowiedzi na to pytanie jest wyjątkowo trudne, nie tylko dla przedsiębiorcy, ale również dla każdego z nas. Żyjemy w czasach w których paliwa samochodowe odnotowują ciągłe zmiany cen, a energia elektryczna osiąga najwyższe ceny od lat.
Dodatkowo stanu rzeczy nie poprawiają wszelkie prognozy dotyczące cen mediów energetycznych, przewidując utrzymanie tendencji wzrostowej.

Głównym problemem przedsiębiorcy nie jest to, jak sprzedać swój produkt, czy choćby brak popytu, a wręcz przeciwnie. Przedsiębiorca zauważa zwiększenie zainteresowania jego produktem, który przekłada się na zwiększenie produkcji oraz co za tym idzie zużycia mediów energetycznych potrzebnych do jej utrzymania. W takim wypadku wraz ze wzrostem sprzedaży powinny pojawić się większe zyski, a jednak przedsiębiorca staje przed problemem odwrotnym, zwiększenia kosztów produkcji, przez co coraz wyższych kosztów. Sytuacja ta związana jest głównie z wcześniej wspomnianymi tendencjami do wzrostu cen mediów energetycznych. Firmę, którą jeszcze rok temu, produkcja kilograma
kremu kosztowała 200 zł, obecnie może kosztować nawet 250 zł. Jeżeli produkcja w danym roku zostanie zwiększona, zyski mogą pozostać takie same lub nawet być niższe niż w roku poprzednim, poprzez wyższe koszty produkcji kilograma kremu.

Podwyżki te dotyczą większości najczęściej używanych mediów energetycznych w przedsiębiorstwach, będzie to gaz ziemny, propan, butan, olej opałowy oraz energia elektryczna, której zużycie w Polskich zakładach jest nadal wysokie. Każdy przedsiębiorca staje codziennie przed wyzwaniem szukania oszczędności, które trudno jest wypracować wprost, należy ich dokładnie poszukać.

Poszukiwanie oszczędności należy rozpocząć od identyfikacji problemów w zakładzie, czyli określenia, który z procesów, działów, urządzeń wykazuje się wysoką energochłonnością.

Pierwszym krokiem do identyfikacji problemów, który może wykonać każda firma, jest analiza zużycia wszelkich mediów energetycznych najlepiej na przestrzeni paru lat. Analiza ta powinna się głównie skupiać na określeniu tendencji, zauważeniu pewnych prawidłowości w zużyciu odnosząc się do funkcjonowania zakładu oraz stwierdzeniu pewnego rodzaju anomalii. W przypadku braku pewnych danych lub potrzeby informacji o innych parametrach, takich jak choćby dla przykładu sprawności pewnych urządzeń czy średniego obciążenia, należy dokonać pomiarów odpowiednim sprzętem pomiarowym.

Dobrym przykładem usprawnienia niepowodującego kosztów inwestycyjnych, a przynoszącego znaczne korzyści finansowe jest sprawdzenie czy zużycie energii elektrycznej przez zakład nie przekracza mocy umownej. Wielokrotne przekroczenia o kilka lub kilkanaście kW mogą spowodować znaczące podwyższenie kosztów zużycia energii elektrycznej, spowodowane niedostosowaniem mocy do potrzeb zakładu. Podobnie sytuacja się ma co do przekroczeń związanych z mocą bierną, które również przekładają się na zwiększenie opłat za energię elektryczną. Rozwiązaniem w tym przypadku będzie zastosowanie kompensatorów mocy biernej w danym przedsiębiorstwie. Opłacalność tego
typu inwestycji w większości zakładów jest wysoka, charakteryzując się okresem zwrotu poniżej 3 lat.

Dalsze poszukiwania należy skierować na konkretne linie produkcyjne, urządzenia czy procesy technologiczne. Pomocne w tym procesie może być Obwieszczenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 roku w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (M.P. 2016 poz. 1184). W tym dokumencie zostały zestawione przedsięwzięcia, które zwiększają efektywność energetyczną szeroko pojętą.

Znajdziemy w nim takie grupy usprawnień jak izolacja instalacji przemysłowych,  termomodernizacja budynków, modernizacja lub wymiana oświetlenia oraz źródeł ciepła.

Ustawodawca zaleca również odzyskiwanie energii i ograniczenie jej strat oraz zastępowanie niskoefektywnych źródeł ciepła i urządzeń, tymi o wyższej efektywności.

Wszystkie te usprawnienia służą poprawie efektywności energetycznej i można je zastosować w przedsiębiorstwie, ale dla każdego inwestora najważniejsze jest optymalne zwiększenie efektywności energetycznej, w celu uzyskania jak największych oszczędności, zakładając możliwie najniższy wkład własny. Osiągnięcie tego efektu będzie możliwe tylko w przypadku dobrania modernizacji „skrojonej” idealnie na miarę danego przedsiębiorstwa.

Z praktyki można stwierdzić natomiast, że w większości zakładów sprawdzi się pięć podstawowych usprawnień do których należy termomodernizacja budynku, wymiana źródła ciepła lub nisko sprawnego urządzenia czy odzysk ciepła z procesów
technologicznych. Dodatkowo realizowane są takie czynności jak wymiana lub modernizacja oświetlenia oraz modernizacje związane z instalacją sprężonego powietrza.

Termomodernizacja jest sposobem na zwiększenie efektywności energetycznej głównie w przedsiębiorstwach, w których budynki nie zostały nigdy wcześniej zaizolowane cieplnie lub warstwa izolacji nie jest wystarczająca aby zapewnić niskie zapotrzebowanie na energię do
ogrzewania budynku. W takich przypadkach docieplenie przegród zewnętrznych, takich jak ściany zewnętrzne i dach, może spowodować zmniejszenie obciążenia cieplnego budynku nawet kilkakrotnie. Częstym działaniem wpisującym się w czynności termomodernizacyjne
hal produkcyjnych jest również wymiana okien, drzwi zewnętrznych i bram garażowych, które najczęściej są wyeksploatowane, nieszczelne oraz wykonane z materiałów wysoce przewodzących ciepło.

Agata Gibaszek